Đình Đáp Cầu, phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh là dự án công trình văn hóa truyền thống tâm linh của cộng đồng dân cư nhân dân Đáp Cầu, vào thời Lê Trung Hưng (thế kỷ 17) được xây dựng với quy mô kiến trúc to lớn, chạm khắc lộng lẫy tinh xảo nghệ thuật và thẩm mỹ.
Đến thời Nguyễn, vào thời vua Thành Thái đình được trùng tu tôn tạo với quy mô lớn. Hiện nay đình Đáp Cầu là dự án công trình kiến trúc nghệ thuật và thẩm mỹ nổi tiếng của hai thời Lê-Nguyễn còn bảo lưu khá nguyên vẹn đến ngày này. Đó là ngôi đình xuất hiện kiến trúc kiểu “tiền chữ nhất hậu chữ công” gồm: Phía trước là toà Phương đình hình chữ “nhất” với những lớp mái ngói đao cong nhẹ nhàng. Qua Phương đình là đến tòa Đại đình hình chữ “công” gồm: Tiền đình 3 gian 2 chái bốn mái đao cong uốn lượn duyên dáng, ống muống 3 gian và hậu cung 3 gian cũng bốn mái đao cong.
Với những lợi ích lớn về kiến trúc điêu khắc, đình Đáp Cầu đã được Bộ Văn hóa truyền thống Thông tin (nay là Bộ Văn hóa truyền thống, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích kiến trúc-nghệ thuật, Quyết định số 188QĐ/BT ngày 13 tháng hai năm 1995.
Đình Đáp Cầu thờ “nhị vị Thánh Tam Giang” xuất hiện công đánh giặc Lương vào thế kỷ thứ 6. Thần tích, sắc phong đã cho thấy lai lịch công trạng Thánh Tam Giang như sau: Các ngài mang tên húy là Trương Hống, Trương Hát, Trương Lừng, Trương Lẫy và em gái là Đạm Nương, quê ở thôn Vân Mẫu xã Vân Dương (nay là phường Vân Dương, thành phố Bắc Ninh). Vào thế kỷ thứ 6, VN bị nhà Lương đô hộ, Lý Bí đã phất cờ khởi nghĩa đánh đuổi quân Lương thoát ra khỏi bờ cõi, lập nên nước Vạn Xuân. Nhưng chẳng bao lâu, quân Lương lại kéo đại quân sang xâm lược, Lý
Giá trị của đình Đáp Cầu còn được thể hiện ở những tài liệu cổ vật quý giá còn gìn giữ được như: Sắc phong, bia đá, ngai bài vị, hoành phi, câu đối… không những là chứng tích của ngôi đình trong lịch sử hào hùng, mà còn phải cho thấy những vấn đề quý giá về lịch sử hào hùng, văn hóa truyền thống, tín ngưỡng, nghệ thuật và thẩm mỹ của rất nhiều thời trước. Và và những ngôi đình khác, đình Đáp Cầu còn luôn là trung tâm sinh hoạt văn hóa truyền thống tín ngưỡng của cộng đồng dân cư nhân dân làng xã, phố phường; đặc trưng những ngày liên hoan tiệc tùng truyền thống lâu đời đã thu hút phần đông nhân dân địa phương thiên về cội nguồn, đoàn kết cộng đồng dân cư, phát huy những thuần phong mỹ tục, tham gia vào những sinh hoạt văn hóa truyền thống văn nghệ vui tươi thanh khiết mang đậm bản sắc dân tộc.
Hiện đình Đáp Cầu đang trở thành điểm du ngoạn văn hóa truyền thống tâm linh, hàng năm xuất hiện hàng trăm ngàn lượt khách hàng về thăm quan quần thể di tích đền, đình làng Diềm, đền, đình Cổ Mễ, đang không quên tìm về thăm quan ngắm nhìn đình Đáp Cầu dự án công trình kiến trúc-nghệ thuật rực rỡ và là niềm tự hào của văn hiến Kinh Bắc-Bắc Ninh./.
