Đảo Hòn Khoai thuộc huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, nằm cách đất liền 14,6km, còn tồn tại tên thường gọi khác là Hòn Giáng Tiên, Hòn Giáng Hương hay Hòn Độc Lập.
Hòn Khoai là một cụm đảo nhỏ gồm các đảo Hòn Khoai, Hòn Tương, Hòn Sao, Hòn Đồi Mồi và Hòn Đá Lẻ, trong đó Hòn Khoai là đảo lớn số 1 với diện tích quy hoạnh 4,2km2. Đó là một trong những hòn đảo đẹp tuyệt vời nhất cực Nam Tổ quốc.
Thời Pháp thuộc, người Pháp mệnh danh là đảo Poulob – Obi. Hòn Khoai là tên thường gọi dân gian của đảo. Tên thường gọi này được lý giải theo hai cách, trên đảo xuất hiện nhiều khoai và đảo xuất hiện hình dáng củ khoai.
Hòn Khoai là đảo đá, đồi và rừng còn gần như là nguyên vẹn với nhiều loại gỗ quý, động thực vật phong phú, phong cảnh tự nhiên hoang dã.
Đất ở trên đảo là thứ đất feralit red color vàng và vàng đỏ tăng trưởng trên đá granit. Rừng nguyên sinh trên đảo đa dạng chủng loại, phong phú với trên 1.000 loài thực vật và hàng trăm loài động vật.
Thực vật ở Hòn Khoai khá phong phú với nhiều chủng loại cây rừng nhiệt đới và xuất hiện cả nhiều chủng loại cây rừng ngập mặn, có mức giá trị tài chính rất cao. Cây ăn trái xuất hiện xoài, quýt, dừa… Cây làm thuốc xuất hiện quyết rồng, khoai mài, ngũ gia bì, quế quan…Cây lấy gỗ xuất hiện bằng lăng, chiêu liêu, dầu rái, muỗng, lim, trám mạo, trâm trắng…
Hệ thực vật trên đảo có tầm khoảng 221 loài bậc cao thuộc 78 họ tạo ra một thảm thực vật phong phú, đa dạng chủng loại. Đặc biệt quan trọng trong hệ thực vật của đảo còn ghi nhận được 10 loài mới ở Việt Nam.
Hệ động vật trên đảo xuất hiện 29 loài thuộc 18 họ, gồm bò sát 7 loài, chim 20 loài, thú 2 loài. Động vật rừng còn tồn tại một số trong những loài có mức giá trị và xuất hiện số lượng thành viên đáng lưu ý là kỳ đà, rắn mai gầm, rắn ráo, trăn hoa, sóc bụng xám.
Đặc biệt quan trọng loài địa phương của đảo như sóc bụng xám, kỳ đà, trăn hoa… đã và đang tăng trưởng rất mạnh về số lượng. Nói theo cách khác, ở tất cả nơi nào trên đảo cũng luôn tồn tại thể gặp chúng.
Các loài chim bay giỏi thuộc họ chim ưng, cắt, chim én, nhạn cũng luôn tồn tại nhiều.
Hòn Khoai xuất hiện bãi tắm biển rất trữ tình với thật nhiều đá cuội tròn như trứng ngỗng làm cho phong cảnh ở đây thật đẹp. Trên đỉnh điểm nhất của Hòn Khoai xuất hiện ngọn hải đăng do người Pháp xây dựng vào năm 1920. Ngọn hải đăng hình khối vuông mỗi cạnh dài 4m, cao 14,50m được xây bằng đá tạc hộc và ximăng.
Hải đăng Hòn Khoai sẽ là một trong những dự án công trình đèn biển xuất hiện sớm nhất tại hải phận Việt Nam. Từ trên ngọn hải đăng, khách nước ngoài hoàn toàn có thể chiêm ngưỡng và ngắm nhìn mũi đất tận cùng của Tổ quốc.
Hòn Khoai không những là danh lam thắng cảnh của tỉnh Cà Mau mà còn phải là di tích cách mạng nổi tiếng ở miền Tây Nam Bộ. Tại đây, ngày 13/12/1940, người thầy giáo-chiến sỹ cách mạng Phan Ngọc Hiển đã lãnh đạo nghĩa quân nổi dậy giết tên sếp đảo của thực dân Pháp, chiếm Hòn Khoai, ghi mốc son chói lọi trong lịch sử vẻ vang đấu tranh chống ngoại xâm của quân và dân vùng đất cực Nam Tổ quốc.
Hòn Khoai đang tăng trưởng để trở thành trung tâm du ngoạn sinh vật. Năm 2009, tỉnh Cà Mau đã phát hành quyết định hành động thiết kế trung tâm du ngoạn sinh vật Hòn Khoai. Khu du ngoạn sinh vật này đang mời gọi các nhà góp vốn đầu tư thực thi các Dự Án BĐS như nội đô phục vụ du ngoạn, trung tâm vui chơi vui chơi, cắm trại, nghỉ ngơi, trung tâm thể thao, bãi tắm trên biển…
Với Đặc điểm nhiệt độ thoáng mát, phong cảnh quan, xuất hiện rừng, xuất hiện biển, Hòn Khoai luôn là điểm đến chọn lựa thú vị của khách nước ngoài trong và ngoài nước./.
