Mái đá bản Mòn là di chỉ Khảo cổ học thuộc xã Thôm Mòn huyện Thuận Châu tỉnh Sơn La. Di tích ghi lại dấu ấn văn hóa truyền thống cổ xưa nhất từ thủa bình minh của loài được tìm thấy ở Sơn La do nữ học giả người Pháp bà M.Coolani tìm thấy và khai thác tháng 5-6/1927 thu lượm được nhiều mô hình hiện vật quý hiếm; Qua đó xác định trên đất Sơn La xuất hiện người Việt cổ sinh sống. Văn hóa truyền thống tiền-Sơ sử Sơn La là một mảng màu rực rỡ của người dân cổ ở miền Tây Bắc Việt Nam.
Di chỉ mái đá bản Mòn xuất hiện 6 mái đá, Tuy nhiên qua thời kỳ nghiên cứu và phân tích xuất hiện 2 mái đá phía Tây và Đông xuất hiện vết tích cư trú của người Việt cổ. Những công cụ tìm thấy tại di chỉ gồm xuất hiện: Bôn tứ giác, rìu xuất hiện chuôi tra cán, rìu mài toàn thân vát một mặt, đục tứ giác mài nhẵn toàn thân lưỡi vát, vòng tay bằng đá điêu khắc được chế tác bằng kỹ thuật khoan tác lõi, công cụ hình đĩa, phác vật, mảnh tước, phế loại…Như vậy tại Mái đá bản Mòn đã xuất hiện công xưởng chế tác công cụ lao động bằng đá điêu khắc phục vụ cho nhóm người dân trong vùng qua hình thức trao đổi.
Trong thời kỳ khai thác tại di chỉ, ngoài việc tìm thấy nhiều loại hiện vật bằng đá điêu khắc; Các nhà nghiên cứu và phân tích còn tìm thấy những mảnh gốm xuất hiện họa tiết hoa văn phong phú và một số trong những mô hình khác. Tổng thể những hiện vật được khai thác tại di chỉ mái đá bản Mòn hiện tại đang được lưu giữ, trưng bày, trình làng tại Bảo tàng tỉnh Sơn La.
Tìm về với di chỉ khảo cổ học Mái đá bản Mòn, khách nước ngoài không những được tham quan tìm hiểu về lịch sử dân tộc tăng trưởng của loài người, được tận mắt quan sát những hiện vật là công cụ lao động, đồ trang sức đẹp bằng đá điêu khắc, mảnh gốm…; Tổng thể đã tái hiện một phần cuộc sống đời thường của người dân cổ cư trú dưới Mái đá bản Mòn… và ngắm cảnh quan của mái đá là ngôi nhà công cộng của người Việt cổ; Du khách hàng sẽ tiến hành tận tận hưởng không khí trong lành, tham quan bản Mòn là bản văn hóa truyền thống đậm nét truyền thống cuội nguồn với hương vị nhà hàng ăn uống vùng Tây Bắc và điệu xòe với lời hát inh lả ơi làm thế nào xuyến lòng người./.
