Thượng Lâm là một trong những thắng cảnh nổi tiếng của huyện Lâm Bình. Được bảo phủ bởi những dãy núi đá, Thượng Lâm được ví như “vườn treo Babilon”, một Hạ Long trên cạn.
Phong cảnh Thượng Lâm
Qua bao thế hệ, những người dân già Thượng Lâm, Lâm Thông thường kể cho con cháu truyền thuyết phượng hoàng về làm tổ trên vùng đất mình sinh sống. Truyền thuyết kể rằng, vùng đất này là nơi giao hòa giữa trời và đất, địa khí tử vi & phong thủy, lãng mạn. Vào trong 1 ngày người dân trong vùng chợt thấy một đàn phượng hoàng bay về, mỗi con đậu trên một ngọn núi để làm tổ. Nhưng chỉ mất 99 ngọn núi đủ để 99 con đậu, còn một con bay lượn đi, lượn lại không tìm thấy chỗ đậu bèn vỗ cánh bay đi. Vậy là, cả đàn lại bay theo con chim đó, để lại dấu tích 99 ngọn núi với hình dáng chim phượng hoàng, mỗi ngọn núi một thế đứng không giống nhau tạo thành quần thể núi đá sinh động bao xung quanh lòng chảo Thượng Lâm trù phú.
Lại xuất hiện một tích khác về những người dân phụ nữ đất Thượng Lâm rằng: Nơi thung lũng Thượng Lâm này, xưa xuất hiện một nàng tên Bàn Hoa Trang, sắc nước hương trời, nhờ giành được tuyệt kỹ làm đẹp từ một loài thảo dược chỉ mất trên vùng 99 ngọn núi. Vẻ đẹp của nàng chẳng mấy chốc đến tai Vinh Thành đại vương, ngài bèn rước nàng về làm vợ. Thương nhớ quê, không thích để mất bài thuốc bí truyền, Bàn Hoa Trang đã kịp lặng lẽ bày lại cho những người con gái Thượng Lâm phương thuốc thần diệu kia. Nhờ thế, chẳng mấy chốc cả vùng Thượng Lâm sơn cước này bỗng thành một thung lũng với những người dân phụ nữ đẹp. Thế nên mà Thượng Lâm không nổi tiếng với những cảnh quan mê hồn mà Thượng Lâm còn được mệnh danh là “Miền gái đẹp” đã tốn nhiều giấy mực của rất nhiều nhà báo lúc tới đây.
Thượng Lâm còn tồn tại di tích chùa Phúc Lâm ở thôn Nà Tông. Đấy là một trong những nơi chứa đựng các dấu tích của một nền văn hóa truyền thống xưa đầy tự hào, tọa lạc trên một khu đất nền cao, rộng, thoáng đãng và bằng vận dưới chân núi Chùa mang phong thái kiến trúc và nghệ thuật và thẩm mỹ điêu khắc từ thời Trần thế kỷ XIII – XIV. Hàng năm, cứ vào dịp lễ tết (nhất là dịp liên hoan tiệc tùng Lồng tông vào trong ngày 15 tháng Giêng), nhân dân và khách nước ngoài gần xa đến với Lâm Bình đều phía tới ngôi chùa Phúc Lâm để tham quan, cầu an, cầu lộc, cầu cho mùa màng bội thu.
Đến Thượng Lâm khách nước ngoài còn rất tuyệt hảo với những nếp nhà sàn vương làn khói trắng, yên bình thấp thoáng ven những triền núi. Thật ấm cúng khi khách nước ngoài cùng ăn những bữa cơm thân thương với gia đình. Trên sàn nhà bên bếp lửa hồng cùng nhau nâng bát rượu ngô và thưởng thức các món ăn truyền thống lịch sử do các bà, các mế, các thiếu nữ nấu. Những món ăn như măng rừng luộc chấm mẻ, rượu ngô, cá ướp mẻ nướng, rau dớn xào, canh đắng… mang dư vị của núi, của rừng đủ làm khách nước ngoài say lòng với đất và người Thượng Lâm.
