Thác Đồng Quan, xã Hóa Quỳ, huyện Như Xuân là điểm đến lựa chọn tươi đẹp để người xem tìm tới giải tỏa hết mọi ưu tư, muộn phiền.
Thế nên mới xuất hiện câu: “Một lần đến thác Đồng Quan/ Ưu tư tan hết, nấc thang thiên đàng”. Không gian ở ở đây thật khác lạ, tiếng nước chảy ào ào suốt ngày đêm, cây xanh um tùm, chim kêu chíu chít… khiến cho mọi người ai cũng xua tan mọi ưu tư để thả hồn theo tự nhiên.
Chỉ cách trung tâm huyện Như Xuân vài km, thác Đồng Quan bắt nguồn từ đỉnh núi Bù Mùn, cao hơn nữa 1.000m so với mức nước biển qua các lũng núi rồi tạo thành dòng chảy không ngừng nghỉ. Mùa hè đến ở đây xuất hiện làn gió mát mẻ mẻ trong lành, thác nước đổ xuống cuồn cuộn tung bọt trắng xóa. Vùng nước rộng dưới chân thác trong suốt như pha lê, nhìn xuyên thấu tận đáy. Những ngày nắng nóng, đắm mình trong làn nước mát và khu vực rừng nguyên sinh tràn ngập màu xanh là vấn đề rất thú vị.
Sang thu, những vạt rừng đã được phủ kín bởi những đám hoa tím, đỏ, vàng đủ màu tạo cho khách nước ngoài vô cùng ưa thích thú. Cảnh sắc tự nhiên cộng với việc tạo dựng của bàn tay nhân sự, biến ở đây thành trung tâm phượt Nghỉ dưỡng rất tươi đẹp. Không ít quý vị trẻ đã lựa chọn ở đây thành điểm hẹn hò, tự sướng đám cưới, đi picnic…
Dứt thoát ra khỏi những vạt hoa đua nhau khoe sắc tiếng nước chảy róc rách, cuộn mình tung bọt trắng xóa tỏa ra từ các phiến đá khiến cho khách nước ngoài không khỏi bị mê hoặc. Dòng nước trong vắt, mát lạnh, xuất hiện vị ngọt tự nhiên, chiều dài của suối khoảng 500m, chảy vắt ngang các phiến đá, xuất hiện dộ dốc thoai thoải rất dễ dàng tăng trưởng. Hiện huyện Như Xuân đã lôi kéo góp vốn đầu tư theo phía xã hội hóa nên đường tăng trưởng được đổ bê tông rất thuận tiện cho việc lưu thông. Du khách hàng thoải mái ngắm, tự sướng, nô đùa với làn nước mà không phải lo ngại về việc mất an toàn và tin cậy.
Theo thông tin được biết, ngày 14/03/2016 huyện Như Xuân đã tổ chức triển khai lễ công bố quyết định hành động số 180/QĐ/Ủy Ban Nhân Dân, ngày 15 tháng 01 năm 2016 Ủy Ban Nhân Dân tỉnh về việc xếp hạng di tích danh lam thắng cảnh thác Đồng Quan, xã Hóa Quỳ. Di tích Thác Đồng Quan trực thuộc nơi cư trú của đồng bào các dân tộc Thái, Mường, Thổ, ở đây các bản làng của không ít dân tộc người còn bảo tồn được những nét rực rỡ như các phong tục tập quán, các làn điệu dân ca, nghề thủ công truyền thống lâu đời, văn hóa truyền thống siêu thị nhà hàng, trang phục truyền thống lâu đời… trở thành một nơi danh lam thắng cảnh lý thú và là tiềm năng phượt sinh vật dân cư.
Du khách hàng đến đây ngoài việc được chiêm ngưỡng và ngắm nhìn cảnh sắc, được đắm mình trong dòng nước trong vắt,còn được thưởng thức các món ăn dân tộc, nhiên liệu đa phần là sẵn xuất hiện ở địa phương. Nào là măng luộc nguyên bắp, sắn luộc, khoai nướng, cá nướng, canh đắng, gà nấu lá sắn… được phục vụ ngay tại những chòi chan hòa tự nhiên, phía dưới nước vẫn hát bài ca rì rào./.