Đến đình, chùa Tiểu Trà (phường Hưng Đạo, quận Dương Kinh) mùa hè trong năm này, khách nước ngoài đều thấy thú vị với thương hiệu xanh tốt, cành lá sum suê của hàng trăm cây cổ thụ xuất hiện tuổi đời từ vài chục năm đến hàng trăm năm ở đây.
Di tích đình, chùa Tiểu Trà nép mình dưới khu vực xanh mát của tán cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi.
Trong đó, đặc biệt quan trọng là cây đa và cây nhãn xuất hiện tuổi đời hơn 300 năm. Theo những bậc cao niên ở làng Tiểu Trà, cây đa, cây nhãn ở đình, chùa Tiểu Trà trở thành di tích văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn liên kết các thế hệ của làng quê Tiểu Trà nói riêng, phường Hưng Đạo nói công cộng. Dưới bóng mát đa và cây nhãn rợp mát, nhiều thế hệ người dân địa phương tổ chức triển khai các hoạt động và sinh hoạt tiệc tùng, văn hóa truyền thống, thể thao, sinh hoạt dân cư. Xuất hiện nhiều năm, bão tố tràn qua làng, khiến cho nhiều nhà bị tốc mái, cây xanh gãy đổ nhưng riêng 2 cây cổ thụ này chưa một lần bị hư hại. Người dân làng càng tin 2 “cụ” cây được thần linh ngự trị để che chở, phù hộ cho dân làng bình an vượt qua thiên tai, bão lũ. Dưới hốc cây đa, cây nhãn là nơi nhiều cán bộ, chiến sỹ cách mạng trao đổi tài liệu, bàn kế hoạch đấu tranh giành chính quyền trực thuộc. Cũng dưới gốc cây này, những người dân nông dân làng Tiểu Trà tham gia các lớp học văn hóa truyền thống xóa mù chữ thứ nhất sau Cách mạng tháng Tám. Đó cũng là nơi ra mắt nhiều sinh hoạt sôi sục của đoàn viên, thanh niên xã Hưng Đạo trong quy trình kháng chiến chống Pháp. Ở đây vinh dự được đón nhiều đoàn đại biểu Liên Xô, Tiệp Khắc và một vài nước quý vị tới tham quan, tìm hiểu về lịch sử vẻ vang kháng chiến và văn hóa truyền thống của quê nhà giàu truyền thống cuội nguồn cách mạng. Chính vì thế, năm 2017, cây đa và cây nhãn này được Hội Bảo vệ tự nhiên và thiên nhiên môi trường Việt Nam vinh danh là “cây di sản Việt Nam”.
Vinh dự ấy càng góp thêm phần để cụm di tích đình, chùa Tiểu Trà trở thành quen thuộc, thân thiết hơn với từng người dân địa phương. Hàng nghìn khách nước ngoài từ các quận, huyện trên địa phận thành phố và các tỉnh, thành phố khác đến tham quan, chiêm ngưỡng và ngắm nhìn cây di tích. Vấn đề đó càng làm tăng lợi ích của cụm di tích lịch sử vẻ vang cấp thành phố đình, chùa Tiểu Trà. Đình Tiểu Trà được xây dựng theo phong thái truyền thống cuội nguồn cách đó 336 năm vào thời vua Lê Hy Tông, niên hiệu Chính Hòa (1680 – 1705). Đình thờ thần Thành Hoàng làng Đức Nam Hải Đại Vương- vị tướng giỏi, xuất hiện công dẹp giặc, tương trợ nhân dân thoát khỏi thiên tai, dịch bệnh. Đình Tiểu Trà tổ chức triển khai tiệc tùng truyền thống cuội nguồn vào tháng 2 âm lịch hằng năm. Đấy là tiệc tùng dân gian xuất hiện từ lâu lăm, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc./.
