Hà Thành: Thành cổ Sơn Tây

Toàn bộ trung tâm thành cổ tọa lạc trên khuôn viên xuất hiện tổng quy hoạch hơn 16ha. Thành xuất hiện kiến trúc hình vuông vắn, mỗi cạnh dài khoảng 500m; với 4 cổng mở lệch 4 phía, gồm: Cửa Hậu mở ra phía Bắc lệch Đông nên người ta gọi là Bắc môn. Cửa Tiền – mở theo phía Nam lệch Tây, xuất hiện tên thường gọi là Nam môn. Cửa Hữu – mở theo phía Tây lệch Bắc, được gọi là Tây môn. Cửa Tả – mở phía Đông lệch Nam, xuất hiện tên thường gọi là Đông môn. Hai cửa Tiền và cửa Hữu hiện vẫn giữ được nguyên vẹn hình dáng cổ với những cây đa, cây đề xuất hiện niên đại cùng tòa thành. Ngoài ra, trong khuôn viên thành cổ còn tồn tại cột cờ, còn được gọi là Vọng lâu, xuất hiện độ cao 18m, với cầu thang gồm 50 bậc được xây bằng đá tạc tảng nguyên khối, sắp xếp theo như hình xoáy trôn ốc dẫn lên tới đỉnh. Từ đó, khách nước ngoài rất có thể thoải mái phóng tầm mắt ngắm nhìn thị xã Sơn Tây yên bình. Dưới chân tòa thành là một khu vực xanh mát được phủ bằng những hàng cây cổ thụ. Chính giữa là con phố nối từ cổng chính với cột cờ, chia hồ nước thành hai hình vuông vắn, tạo thế đối xứng. Thành còn được phủ bọc bởi hào nước xuất hiện chu vi 1.800m, mặt hào rộng gần 27m, sâu 4m; xưa kia được xây dựng theo phong cách kiến trúc quân sự với Điểm sáng vượt bậc là thành cao, hào sâu nhằm ngăn ngừa quân thù đột nhập, bảo vệ đáng tin cậy cho quan quân trong thành.

Năm 2009, Thành cổ Sơn Tây được thành phố Hà Thành tôn tạo, chỉnh trang, tu bổ phục vụ Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Thành. Trong thời kỳ tu bổ, nhiều đoạn tường thành được xây bằng gạch đá ong đã biết thành xuống cấp trầm trọng theo thời hạn nên phải xây mới, tuy vậy, vẫn còn đó một đoạn gần 100m được giữ gìn nguyên vẹn. Du khách hàng đến tham quan rất có thể cảm nhận khu vực uy nghiêm, cổ kính của tòa thành. Năm 1994, Thành cổ Sơn Tây được Bộ Văn hóa truyền thống, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử dân tộc kiến trúc vương quốc./.

Khúc Văn Quý