Di tích Khu vực chợ Mỹ Bình, xã Tân Bình, huyện Tân Trụ, tỉnh Long An là nơi ghi dấu một chiến công trong quy trình tiến độ Nam bộ kháng chiến. Chiến thắng đó vừa tạo tiếng vang, làm nức lòng quân và dân, vừa xác minh sự mưu trí, đoàn kết của cục đội ta trong thời điểm lúc đó.
Đến xã Tân Bình, huyện Tân Trụ, hỏi Di tích Khu vực chợ Mỹ Bình hầu như người dân nào thì cũng biết. Nằm sâu trong tuyến phố vào ấp Bình Đông, phòng chợ Mỹ Bình giờ đây không hề dấu vết sự náo nhiệt của trung tâm chợ ven sông ngày trước. Với việc tăng trưởng uy lực của giao thông vận tải đường đi bộ, phòng chợ Mỹ Bình (một trung tâm chợ ven sông) trở thành heo hút. Cây cầu nhỏ bị quân ta phá sập khi xây dựng thế trận giờ đó là cầu bêtông. Bia tưởng niệm được xây dựng cạnh một ngôi đình mang tên là đình Mỹ Bình.
Bia thành công được dựng lên như một lời nhắc nhở về những chiến công hào hùng của thuở nào đấu tranh khó khăn của quân và dân ta
Từ thời điểm cách đây 65 năm, tại vùng đất này, bộ đội ta đã “bày binh bố trận” sẵn sàng, dùng mưu dụ địch từ Tân An xuống Mỹ Bình và tiêu diệt gọn. Giai đoạn năm 1945, thực dân Pháp quay trở lại miền Nam và tiến hành kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh”. Hưởng trọn ứng Lời lôi kéo Nam bộ kháng chiến, quân và dân ta tiến hành giải pháp “vườn không nhà trống”. Quân địch đơn giản mở rộng địa phận trấn áp đến huyện Tân Trụ và chiếm các cứ địa, đường giao thông vận tải trọng điểm.
Chính vào thời khắc địch chủ quan, lực lượng vệ quốc đoàn của ta phối hợp dân quân Thủ Thừa tổ chức triển khai trận địa đánh địch tại phòng chợ Mỹ Bình, thuộc ấp Bình Đông, xã Mỹ Bình (nay là xã Tân Bình). Khu vực trận địa được sắp xếp theo như hình chữ U với nhiều điểm phục kích, khi địch đã lọt vào thì không thể thoát ra.
Sáng ngày 30/6/1946, nghe tin bộ đội ta về tại phòng chợ Mỹ Bình, lại vừa tiêu diệt một tên mật thám nổi tiếng, quân địch liền đổ quân từ Tân An về tiêu diệt. Đội hình phân thành 2 cánh tiến vào phòng chợ Mỹ Bình. Cánh quân trước tiên đi từ phía Quốc lộ 1 vào ngã ba Cai Tài và đi sâu vào xã Mỹ Bình. Cánh quân thứ 2 đi từ phía Lạc Tấn qua xã Quê Mỹ Thạnh đến bờ sông bên kia của chợ Mỹ Bình. Cả hai cánh quân đều bị ta phục kích tiêu diệt gọn. Đó là trận địa do ta dữ thế chủ động bày bố, dụ địch lọt vào nên tổng thể toàn bộ các ngả đường đều phải sở hữu du kích mai phục. Cầu sắt bắc qua sông cũng trở nên phá, địch rơi vào thế bị động, bị tiêu diệt gọn. Ta thu được 100 súng, làm hư hỏng 1 xe Jeep của địch. Trong trận này, 2 đồng chí của ta hy sinh.
Trận đánh đã tạo tiếng vang trong những ngày tháng Nam bộ kháng chiến, động viên tinh thần lực lượng ta. Chiến thắng phòng chợ Mỹ Bình thời điểm lúc đó là thành công lớn số 1 tại Tân Trụ, thể hiện sự mưu trí, tinh thần đoàn kết của lực lượng ta.
Ngày nay, chợ Mỹ Bình không hề nữa nhưng địa danh thì vẫn còn đó nguyên vẹn. Về Tân Trụ, hỏi phòng chợ Mỹ Bình sẽ nhận được lời đáp rành rọt: “Mỹ Bình không có chợ nhưng nếu muốn tìm bia chiến thắng thì ở ấp Bình Đông”. Năm tháng qua đi, dù xuất hiện nhiều thay đổi về đời sống, xã hội nhưng về địa hình thì vùng đất dụng võ ra trận đánh năm xưa vẫn là khu đất nền sát bên dòng sông, xuất hiện cây cầu nhỏ bắc qua. Ngày nay, Khu di tích lịch sử được xây dựng, tôn tạo. Khuôn viên xuất hiện tường rào bảo phủ. Bia thành công được dựng lên như một lời nhắc nhở về những chiến công hào hùng của thuở nào đấu tranh khó khăn của quân và dân ta trong kháng chiến./.
Mộc Châu
