Theo tuyến đường Bùi Thị Xuân ở phía bờ nam sông Hương, khách nước ngoài sẽ đến với phường Thủy Biều, một vùng làng quê yên bình ở phía tây thành phố Huế.
Dù đã lên phường được mấy năm, ở đây vẫn giữ được khung cảnh thơ mộng của những tuyến đường làng rợp bóng mát điểm xuyết những mái ngói, những ngôi từ đường cổ kính. Đầu thu, mê hoặc nhất trong những trung tâm vườn Thủy Biều là cây thanh trà – một loại bưởi đặc sản của Huế đang ra trái sum suê.
Không chỉ thế, tại thôn Trường Đá, làng Nguyệt Biều trong phường còn tồn tại một di tích độc đáo và khác biệt ít người nghe biết. Đó là đấu trường Hổ Quyền Voi Ré.
Đấu trường Hổ Quyền Voi Ré được xây dựng vào năm 1830, xuất hiện dáng hình vành khăn. Vòng thành trong cao 5,8m; vòng thành ngoài 4,75m. Thành ngoài nghiêng tạo kiểu chân đế; chu vi tường ngoài là 14m, đường kính lòng chảo là 44m.
Khán đài vua ngồi quay mặt về hướng phía đông nam của đấu trường được xây cao hơn nữa so với những vị trí xung xung quanh. Đối lập với khán đài xuất hiện năm cái chuồng nhốt cọp, sân đấu là một thảm cỏ hình tròn trụ.
Ngoài thành xuất hiện một cổng xuất hiện hai cánh cửa được làm bằng gỗ, trên cửa ghi chữ “Hổ Quyền” là lối đưa voi vào sân đấu. Lối dẫn lên khán đài được làm bằng các bậc đá, một lối dành riêng riêng cho vua và quốc ưa thích đại thần, một lối giành cho quan chức và binh lính.
Chuyện kể rằng, trước lúc Hổ Quyền được xây dựng, những trận đấu giữa voi và cọp được tổ chức triển khai sớm nhất là vào thời các chúa Nguyễn và được tổ chức triển khai ở cồn Dã Viên trên sông Hương.
Vào năm 1750, chúa Nguyễn Phúc Khoát đồng thời triều thần đi trên 12 chiếc thuyền đến Dã Viên để xem một cuộc đấu giữa voi và cọp. Đây có lẽ rằng là trận đấu kinh khủng và đẫm máu nhất trong lịch sử hào hùng vì từ lúc khởi đầu cho tới kết thúc, 40 con voi đã tàn sát 18 con cọp được thả ra để làm vật tế thần trong thời gian ngày hội.
Thời các vua Nguyễn, khi chưa tồn tại một đấu trường riêng để đáp ứng an toàn và tin cậy, những cuộc đấu giữa voi và cọp vẫn được tổ chức triển khai và sẽ là những ngày hội lớn của triều đình và dân chúng. Thời Minh Mạng, nhân ngày lễ Tứ Tuần Đại Khánh (năm 1829), vua ngự thuyền rồng xem một trận đấu giữa voi và cọp ở bên bờ bắc sông Hương.
Trong khi giao đấu, cọp đã lao ra và bơi về phía thuyền rồng. Vua Minh Mạng kịp dùng sào đẩy lùi được con cọp và nhờ vậy, quan quân mới kịp chèo thuyền đến giết chết cọp giữa dòng sông cứu vua kịp thời.
Do những sự cố như vậy nên Hổ Quyền – một đấu trường kiên cố được xây dựng nhằm tổ chức triển khai những cuộc đấu an toàn và tin cậy.
Người ta kể rằng, trận đấu sau cùng được tổ chức triển khai vào năm 1904 dưới triều vua Thành Thái. Lần đó voi nhát gan, thấy cọp không chịu đánh, tìm cách tránh đi nơi khác. Sau cùng, một con voi cái bước ra có vẻ như hiên ngang trải qua lưu thông trước mặt con cọp không chút sợ sệt.
Vua Thành Thái ngồi xem liền khen “Con này can đảm!”. Rồi, cọp nhảy đánh phóc lên trán voi, voi hất mạnh cho rớt xuống. Cọp lại nhảy lên bấu vào chỗ cũ, voi tức giận rống lên một tiếng vụt chạy đến tăng nhanh cọp vào thành Hổ Quyền, dùng sức lấy đầu vừa húc vừa ép.
Khi voi ngẩng đầu ra, cọp liền té xuống, voi lấy chân đạp chết. Cuộc chiến đấu xẩy ra ngắn ngủi, và từ đó về sau, mãi mãi không ra mắt trận đấu nào nữa./.
