Điểm đặc biệt quan trọng tạo nên sự thu hút riêng với khách nước ngoài là đền Nghè (đền thờ nữ tướng Lê Chân) gắn với truyền thuyết về một vị thần thiêng, lưu truyền huyền thoại thú vị, ý nghĩa với việc tạo ra và tăng trưởng của làng An Biên xưa, thành phố Hải Phòng ngày này.
Một trong những điểm đến chọn lựa được đoàn công tác của Tổng cục Du lịch vừa tổ chức khảo sát để xây dựng hành trình “tua”, trình làng trong Năm du ngoạn vương quốc 2013 tại Hải Phòng, đó là đền Nghè. Một địa danh du ngoạn văn hóa truyền thống tâm linh vượt trội của thành phố Hoa Phượng đỏ được phần đông khách nước ngoài ưa yêu thích. Họ đến di tích lịch sử hào hùng văn hóa truyền thống thờ Nữ tướng Lê Chân này để tìm hiểu về vùng đất, nhân sự Hải Phòng gắn với vị tướng giỏi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng thế kỷ thứ nhất (40 – 43). Người đang đi tới vùng đất ngã ba sông Tam Bạc- sông Cấm, lập ấp Vẻn, sau đổi là An Biên Trang, tiền thân của thành phố Hải Phòng sau này. Đền bề thế với quy mô vừa phải nhưng từ lâu trở thành một trong số những di tích lịch sử hào hùng và danh thắng nổi tiếng của thành phố. Ở đây được xem là tổng thể di tích lịch sử hào hùng gồm voi, ngựa đá, sập đá, bia đá và các kiến trúc đẹp.
Một điều tiện nghi với mỗi khách nước ngoài muốn đến viếng thăm đền Nghè là đền nằm ở vị trí trung tâm thành phố, trên đường Lê Chân, phường An Biên, quận Lê Chân. Đền trực thuộc quần thể điểm đến chọn lựa ở nơi trung tâm thành phố từ Nhà hát thành phố, Quán hoa, dải vườn hoa trung tâm đến, hồ Tam Bạc đến Bảo tàng thành phố, đình Hàng Kênh, chùa Dư Hàng, trung tâm phố cổ, chợ Sắt… Cách đền Nghè hơn 100 mét về phía tây-bắc là Tượng đài Nữ tướng Lê Chân. Tượng đài Nữ tướng Lê Chân đặt tại vườn hoa trung tâm thành phố với vật liệu bằng đồng đúc, cao 7,5m, nặng 19 tấn, khánh thành ngày 31-12-2000.
Đền Nghè bắt đầu chỉ là một ngôi đền nhỏ lợp tranh, đến năm 1919, được xây dựng khang trang. Đền Nghè lúc này là một dự án công trình mang phong thái kiến trúc thời Nguyễn, vào đầu thế kỷ 20 với tam quan, toà bái đường, thiêu hương, hậu cung, giải vũ, nhà bia, nơi đặt tượng voi đá, ngựa đá. Chính giữa nóc nhà bái đường đắp nổi hàng chữ Hán lớn “An Biên cổ miếu”. Du khách hàng được ngắm nhìn tòa bái đường gồm 5 gian được nâng đỡ bởi 16 cột gỗ lim, kê trên 16 viên đá tảng đục đẽo công phu, tỉ mỉ.
Nét rực rỡ của kiến trúc đền Nghè cũng thu hút sự lưu ý của khách nước ngoài. Đó là thẩm mỹ và nghệ thuật chạm khắc trên gỗ, đá với những đề tài lengthy, ly, quy, phượng; tùng, cúc, trúc, mai… Tổng thể thể hiện kỹ thuật chạm khắc, chạm nổi, chạm chìm đạt đến trình độ tinh xảo của những nghệ nhân xây dựng đền.
Đến thăm đền, khách nước ngoài được tìm hiểu về 2 vật tích độc đáo và khác biệt, đó là khánh đá và sập đá. Khánh làm bằng một tấm đá nguyên dày 5cm được tách ra thành hình chiếc khánh (xuất hiện độ cao 1m, rộng 1,6m). Mặt trước khánh khắc nổi 2 con rồng chầu mặt nguyệt và hình mây bay xung vòng quanh. Mặt sau khánh khắc hình mây bay và sóng nước. Cả hai mặt xuất hiện 2 núm tròn, lồi cao là nơi để gõ. Được dịp nghe tiếng khánh đá trong ngân vang êm dịu, tỏa khắp, khách nước ngoài tĩnh tâm cảm nhận để phía tới cõi tâm linh huyền ảo mà thiêng liêng. Sập đá đồ sộ, tạo bằng khối đá liền, chạm nổi hình chim, thú, hoa, lá rất công phu đem lại những điều thú vị về tài nghệ chạm khắc của nghệ nhân xưa. Ngoài ra, ở đây lưu giữ tấm bia đá xuất hiện kích thước lớn được tạc vào thời Nguyễn, ghi tiểu sử của nữ tướng Lê Chân.
Điều đang vui mừng là sau khoản thời gian tu bổ, tôn tạo những nét xin xắn của đền được gìn giữ với diện mạo khang trang đáp ứng nhu cầu yêu cầu thăm viếng của nhân dân thành phố, khách nước ngoài trong và ngoài nước./.
