Đền Pú Bảo thuộc thôn Bản Kè B, xã Lăng Can (Lâm Bình) là di tích vừa mới được xếp hạng và cấp bằng di tích lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống cấp tỉnh.
Đền Pú Bảo là nơi thờ Quận công Thiếu Bảo tức Tướng quân Nguyễn Thế Quần, một Quận công vừa tài năng vừa xuất hiện đức, luôn chăm lo đến đời sống của muôn dân. Theo truyền thuyết, vào lúc thế kỷ XVI, tại xã Dương Nội, huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây cũ, xuất hiện 2 đồng đội dòng họ Nguyễn Thế do thực trạng vất vả, đã di cư lên miền ngược sinh sống. Người em đã chọn xã Ỷ La nay là phường Ỷ La, thành phố Tuyên Quang để sinh sống. Tại đây, người em đã lập nghiệp, xây dựng mái ấm gia đình và sinh được 3 người nam nhi. Khi lớn lên, người con cả Nguyễn Thế Quần đã di cư lên vùng sơn cước thuộc châu Vị Xuyên, xứ Tuyên Quang, nay là xã Lăng Can, huyện Lâm Bình để sinh sống và chuyên dạy chữ cho con trẻ các dân tộc trong xã. Quý trọng tư chất thông thái và đạo đức của ông, Quận công thống trị vùng đất Vị Xuyên lúc này đã gả phụ nữ và nhường ngôi Quận công. Sau khi lên ngôi, ông đã dành riêng toàn cảnh thời hạn và tâm sức để chăm lo đời sống và làm việc cho người dân trong vùng. Với tài nghệ văn, võ track toàn, ông đã cầm quân đi dẹp tan giặc loạn. Ngày mùng 9 tháng 8 năm Cảnh Hưng thứ 11 – 1750, vua Lê Hiển Tông đã ban sắc phong Nguyễn Thế Quần là Siêu Nhạc Bá, một trong 5 tước trong triều đình lúc bấy giờ. Sau khi ông mất, để đền đáp công ơn của Quận công Nguyễn Thế Quần, nhân dân địa phương đã xây dựng ngôi đền thờ Quận công, thỏa mãn nhu cầu nhu yếu tín ngưỡng của nhân dân. Tại Liên hoan Lồng tông huyện Lâm Bình năm trước đó và tiếp nhận Di sản văn hoá phi vật thể “Lễ hội Lồng tông của người Tày” tỉnh Tuyên Quang, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã trao bằng Di tích lịch sử vẻ vang văn hoá cấp tỉnh Đền Pú Bảo cho huyện Lâm Bình, mang lại nụ cười và tự hào cho nhân dân các dân tộc trên địa phận.
Bảng sắc phong của vua Cảnh Hưng được đặt trang trọng trong Đền Pú Bảo
Di tích Đền Pú Bảo toạ lạc trên một khu đất nền bằng vận, thoáng đãng, xung vòng quanh được phủ bọc bởi những dãy núi đá cao, xuất hiện vị trị quy tụ của linh khí núi sông. Việc xây dựng Đền Pú Bảo không chỉ là đền đáp công ơn của Quận công Nguyễn Thế Quần mà còn phải thỏa mãn nhu cầu nhu yếu tín ngưỡng của nhân dân. Di tích này còn là một minh chứng xác minh Lâm Bình là mảnh đất nền giàu truyền thống lịch sử lịch sử vẻ vang văn hóa truyền thống nhiều năm, nhân dân các dân tộc đã kiên cường đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ bờ cõi và tôn tạo tự nhiên. Giờ đây, điểm phượt tâm linh Đền Pú Bảo đang trở thành điểm đến chọn lựa của phần đông nhân dân địa phương và khách nước ngoài gần xa. Đó cũng là khả năng để Lâm Bình nói công cộng, Lăng Can nói riêng khai thác và tăng trưởng văn hoá phượt, nhất là phượt tâm linh.
Với tiềm năng, ưu thế về phong cảnh sơn thuỷ, lãng mạn, xuất hiện chùa cổ đẹp đồng thời bao huyền thoại kỳ thú về vùng đất và nhân sự ở đây, đồng thời những giải pháp tăng trưởng phượt mà Đảng bộ, chính quyền trực thuộc địa phương đã lựa chọn, ở đây không xa sẽ là điểm đến chọn lựa thú vị của phần đông khách nước ngoài trong và ngoài tỉnh, mở ra một phía tăng trưởng tài chính cho mảnh đất nền vùng cao này./.
