Cách đền Đại Cại chừng 5 km, đi xe máy khoảng 15 phút là tới động chùa Hương Thảo thuộc xã Tân Lập, huyện Lục Yên. Theo tương truyền, động chùa này được phát hiện thấy từ thời vua Hùng Vương thứ 6. Trong một chuyến kinh lý tới đây, nhà vua thấy thế núi lengthy chầu hổ phục, xuất hiện dangle động đẹp nên đã đem di hài thái mẫu lên hung cát ở đây. Nay vẫn còn đó cung thái mẫu vua Hùng Vương thứ 7 ở trong động. Đến thời tiền Lê, xuất hiện một nhà vua đến động này và mệnh danh là “Động Hương Thảo Tự” để sánh với động Hương Tích tự ở trấn Sơn Tây, giờ đây, người dân Lục Yên quen gọi Hương Thảo tự là dangle chùa São.
Hương Thảo tự xuất hiện ba động: Động Chào hạ (Đền Hạ) là một động thiên tạo trong thâm tâm núi rộng chừng vài trăm mét vuông, xuất hiện trung tâm ngoài và trung tâm trong. Khu ngoài là nhập môn (cửa vào) nơi để nghỉ dưỡng, sửa sang lễ vật. Đi sâu vào trung tâm trong, ta phát hiện một thủy cung mê lộ. Xuất hiện bàn thờ tổ tiên thập bát lengthy chầu (Mười tám vị thần dưới nước) xuất hiện cung thờ vua An Dương Vương và công chúa Mỵ Châu và xuất hiện cả tượng chàng Trọng Thủy buồn rầu đi tìm vợ…toàn bộ đều do thiên tạo.
Tăng trưởng lưng chừng núi là động Chùa Trung (Đền Trung) trước cửa động là các chuông bằng đá tạc lớn buông xuống, gõ vào âm vang như trống đồng. Vào trong động với những trung tâm rộng cân đối, vòm động cao chừng mươi, mười lăm mét buông xuống muôn vàn nhũ đá với nhiều hình, nhiều dạng. Các tinh thể đá ánh lên như muôn vì sao. Ở đây xuất hiện nhiều hình tượng bằng nhũ đá như: Nàng vọng phu, dangle tâm tình, thánh gióng cưỡi ngựa…Ngoài ra còn tồn tại hàng trăm hình tượng: Sư tử, voi, trâu thần bằng đá tạc rộng lớn huyền ảo. Ở góc cạnh cao của động xuất hiện đường lên trời là một hốc đá lộ thiên buông năng lượng huyền ảo xuống động.
Rời đền Trung leo dốc chừng mươi phút là tới động chùa Thượng (Đền Thượng). Đó là một tập đoàn lớn dangle động với độ sâu và dài chưa ai đi hết. Chốn này là nơi bồng lai tiên cảnh được gắn vào các sự tích lịch sử hào hùng như: Đền bà Âu Cơ đẻ trăm trứng, động bầu sữa mẹ Âu Cơ, Cung thái mẫu Vua Hùng Vương thứ 6, động Sơn Tinh, Thủy tinh giao chiến. Đặc trưng trung tâm động đền thờ Hai bà Trưng rộng chừng 300 mét vuông được thiên tạo rất thực: Trước mắt là hai con voi trắng rộng lớn xuất hiện vòi, tai với những cái chân to ra hơn voi thật. Đầu voi xuất hiện hình người người cưỡi ở tư thế lao về phía trước. Dưới chân voi, xuất hiện hồ thần nông được thiên tạo be bờ uốn lượn nghệ thuật và thẩm mỹ. Hồ rộng chừng 2 mét vuông sâu khoảng 20cm nước trong vắt. Dưới hồ là những tràn ruộng bậc thang nhỏ xíu người ta gọi là những cánh đồng thần nông. Cạnh đó là giếng tiên không khi nào cạn nước và dòng suối nhỏ chảy nhẹ vào khe đá. Đặc trưng, phía cuối động xuất hiện hồ giải oan rộng chừng hơn 1 mét vuông. Cách mặt nước chừng 30cm xuất hiện hình một con đại bàng giang cánh ủ rũ. Ở giữa động xuất hiện một gò đá nổi lên như hòn non bộ cao chừng 2 mét xuất hiện nhiều tượng bằng nhũ đá, bát hương tự nhiên. Đó là vọng thiên đài (Đài cầu trời). Nhìn lại vòm động phát hiện khoảng trời mây trắng lảng bảng bay. Du khách hàng đến đây hoàn toàn có thể dừng chân thắp hương cầu lộc, cầu tài, cầu sự bình an niềm hạnh phúc.
Còn thời hạn, khách nước ngoài hoàn toàn có thể lưu lại thăm dangle Hùm (Tân Lập), nơi các nhà khảo cổ học đã tìm thấy xương voi ma mút, ghé thăm dangle chùa nước Tân Lập. Đó là ngôi chùa được đặt trong dangle núi xuất hiện niên đại thời Trần từ thế kỷ 13 – 14, gặp các di vật thờ cúng như bệ thờ bằng đất sét với nhiều hình hoa văn hình hoa sen, tiên nữ, sư tử, chim thần…và khách nước ngoài cũng hiểu thêm về nữ tướng Vũ Thị Ngọc Anh khi tới với Đình Bến Lăn, Thành Bắc Phu hay Pù Khau Quân (Đồi Khao Quân)…Để hiểu về văn hóa truyền thống và cuộc sống đời thường nhân sự vùng cao Lục Yên chúng ta cũng có thể làm một chuyến du ngoạn sinh vật cảnh lên xã vùng cao Khai Trung, nơi được mệnh danh là bình nguyên xanh, gặp những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn để thưởng ngoạn cảnh vật thơ mộng cùng hương vị nhà hàng địa phương. Về thị trấn Yên Thế thăm chợ đá quí, chiêm ngưỡng và ngắm nhìn sự tài hoa của không ít nghệ nhân tạo ra những bức tranh nghệ thuật và thẩm mỹ đá quí lung linh sắc màu và tham gia hội chọi trâu đầu xuân. Đồng thời việc tò mò những điều bí mật trầm tích trong thâm tâm đất, khách nước ngoài còn hoàn toàn có thể đến với trung tâm du kích Cổ Văn ở xã Mường Lai, vùng căn cứ kháng chiến chống thực dân Pháp thuở nào oanh liệt, hay lên xã vùng cao Khánh Thiện thăm nơi thành lập Trung đoàn 165 hero, đã được Bác Hồ khen tặng: “ Trung đoàn Thành đồng biên giới”.
Đến với Lục Yên còn là một đến với thiên nhiên và môi trường tự nhiên trong lành và thiên nhiên và môi trường văn hóa truyền thống giàu bản sắc các dân tộc, với những điệu dân vũ và hát xướng “Khảm hải” của người Tày, hát giao duyên của người Nùng, với lễ thức “cấp sắc” rất rất dị của người Dao…
Với lòng hiếu khách hàng, với cơ chế cởi mở, Lục Yên luôn là nơi tiếp nhận khách nước ngoài và các tổ chức triển khai, cá thể đến với Lục Yên, góp tài lực cùng Lục Yên tô thêm cảnh non xanh, nước biếc và thưởng ngoạn bức tranh non nước Lục Yên Châu thơ mộng, xứng với vùng quê: “Lục Yên, đất ngọc danh truyền./.
