Đồn Mộc Lỵ nằm ở quốc lộ 43, trên đường vào Thác Dải Yếm, Cửa khẩu Lóng Sập, chưa đến quốc lộ 6 chừng gần 1 km. Cổng vào Khu di tích lịch sử khá nhỏ, nằm khiêm nhường giữa các ngôi nhà, đứng ở ngoài đường chỉ thấy tấm bia ghi lịch sử hào hùng di tích.
Tấm bia diễn giải đại ý: Đồn được Thực dân Pháp xây dựng năm 1947, khi phát hiện ra thấy quân chủ lực của ta dịch chuyển lên Tây Bắc năm 1951, được tăng cường lực chống va đập lượng, vũ khí, bổ sung cập nhật mạng lưới hệ thống công sự, hầm hào kiên cố, mong muốn hoàn toàn có thể đủ sức chống đỡ được sự tiến công của Việt Minh, án ngữ, khống chế quốc lộ 6 và quốc lộ 43 sang Hủa Phăn (Lào).
Nhìn lên trên, một đài tưởng niệm ghi danh 53 liệt sỹ đã ngã xuống để dành riêng lấy ngã ba mạch máu này. Đi dần lên rất cao, những bậc thang dẫn sẽ dẫn tất cả chúng ta qua những lô cốt bê tông đã xanh rêu nhưng còn nguyên vẹn. Những lô cốt ấy, to xuất hiện, nhỏ xuất hiện, nhưng đều phải sở hữu những lỗ châu mai để tại vị súng, xuất hiện cửa ra vào khá rộng. Chui vào một trong những lô cốt, thật khó mà tưởng tượng bộ đội ta đã làm cách nào để sở hữu được đồn, bởi nhìn từ trên xuống, quả đồi thoai thoải, chỉ một vài sự di động đã hoàn toàn có thể bị phát hiện ra.
Trên đỉnh điểm nhất của đồi, giữa hoa cỏ là những bức vách được xây bằng đá- có lẽ rằng là sở lãnh đạo của Đồn Mộc Lỵ khi xưa. Ở đây, phóng tầm mắt ra 4 bề, tất cả chúng ta sẽ thấy xuất hiện một Mộc Châu rất khác, nó không giống người xem tưởng tượng khi nhắc về mảnh đất nền này: không tồn tại đồng cỏ, đồi chè. Trước mắt tất cả chúng ta sẽ là những đồng lúa đang lên xanh rờn, được bao vòng quanh bởi những dãy núi phía xa mờ mờ trong làn sương mỏng và phía đó là Mường Sang, nơi xuất hiện thác Dải Yếm và xuất hiện những bản người Thái đã sinh sống ở đây từ lâu lăm, quả đúng thế, bởi ngay cạnh những đồng lúa là những nếp nhà sàn xinh xinh yên bình, giản dị./.
