Không chỉ là một dự án công trình kiến trúc tuyệt mỹ, Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam còn là một trung tâm tàng trữ hiện vật lịch sử vẻ vang số 1 của toàn nước, là điểm đến lựa chọn không thể bỏ qua riêng với khách nước ngoài.
Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam.
Dấu ấn kiến trúc Đông Dương
Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam xuất hiện địa điểm tại số 1 phố Tràng Tiền (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội Thủ Đô). Tiền thân của dự án công trình là Bảo tàng Louis Finot. Đó là một dự án Bất Động Sản trong hoạt động và sinh hoạt của Viện Viễn Đông Bác Cổ (École Française d’Extrême-Orient) – một trung tâm phân tích của Pháp về Đông phương học ở Đông Dương, được xây dựng năm 1900 ở TP. Sài Gòn, tới 1902 chuyển ra Hà Nội Thủ Đô. Công trình xây dựng do người Pháp xây dựng từ thời điểm năm 1926 – 1932, mang tên vị giám đốc thứ nhất là Louis Finot (1864 – 1935). Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam được xây dựng ngày 3-9-1958 trên hạ tầng kế thừa Bảo tàng Louis Finot. Đó là dự án công trình kiến trúc rất dị, tiêu biểu vượt trội cho phong thái kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội Thủ Đô.
Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam nằm phía sau Nhà hát Lớn Hà Nội Thủ Đô, mở ra 3 mặt phố và là điểm vượt trội trọng điểm trong khu vực khu đô thị. Công trình xây dựng xuất hiện quy mô 3 tầng, với tầng trệt là nhà kho, phòng trình độ chuyên môn, hành chính, xuất hiện vai trò cách ẩm cho hai tầng trên là những khu vực trưng bày. Điểm nổi bật của dự án công trình là khối sảnh hình bát giác vươn cao với ba tầng mái ngói. Khối bát giác này còn có kích thước mỗi cạnh 11m và xuất hiện đường đem vào mái sảnh. Giữa các tầng mái là mạng lưới hệ thống cửa lấy sáng và thông gió; các tầng mái đua ra, được nâng đỡ bằng mạng lưới hệ thống dầm đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống lịch sử. Về tổng thể, khối sảnh với mạng lưới hệ thống mái khởi sắc giống gác chuông chùa Keo (Thái Bình) – một siêu phẩm của kiến trúc truyền thống lịch sử Việt Nam.
Không gian trưng bày chính nằm sau đại sảnh, được tổ chức triển khai theo như hình thức xuyên phòng xuất hiện sự chuyển tiếp thông minh. Ngoài ra, còn tồn tại các khu vực trưng bày chuyên đề nằm ở vị trí hai phía của đại sảnh tạo thành một tổng thể mê hoặc, xuất hiện sự liên kết khu vực uyển chuyển. Ở khối nhà dài, kiến trúc được tạo hình tuyệt hảo với 2 tầng mái ngói trên cùng, những tầng mái phụ giữa tầng tạo thành kiểu kiến trúc chồng diêm truyền thống lịch sử. Khe hở giữa hai lớp mái đóng vai trò đón và thoát gió. Lớp mái phía dưới đua rộng thoát khỏi mạng lưới hệ thống tường ngoài, xuất hiện tác dụng che nắng, chống mưa hắt, đồng thời tăng vẻ duyên dáng cho tòa nhà. Phần mái đua được đỡ bởi hàng cột kép phối hợp với hệ con sơn cách điệu cùng các họa tiết trên lan can, tường, bờ chảy mái, tạo dáng vóc Á Đông rất dị. Mạng lưới hệ thống chiếu sáng được khai thác tối ưu qua hệ cửa kính ở cạnh dài hai bên khối trưng bày.
“Tiếng nói lịch sử” ngàn năm
Ngày 26-9-2011, Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam và Bảo tàng Cách mạng Việt Nam (phố Tông Đản) được sáp nhập thành Bảo tàng Lịch sử dân tộc vương quốc. Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam hàng đầu mạng lưới hệ thống các bảo tàng lịch sử vẻ vang – xã hội của toàn nước và là bảo tàng tàng trữ nhiều hiện vật lịch sử vẻ vang nhất với gần 110.000 tài liệu, hiện vật là di vật, cổ vật xuất hiện niên đại từ thời tiền sử đến năm 1945. Trong đó xuất hiện nhiều bộ sưu tập vô cùng quý hiếm so với những bảo tàng cùng mô hình trong nước và phòng như sưu tập hiện vật thuộc các nền văn hóa truyền thống khảo cổ từ sơ kỳ thời đại đồ đá cũ đến thời đại đồng thau và sắt sớm, văn hóa truyền thống Đông Sơn, gốm males cổ Việt Nam, điêu khắc đá Chăm Pa…
Bảo tàng Lịch sử dân tộc Việt Nam cũng là nơi lưu giữ nhiều bảo vật vương quốc nhất với 20 bảo vật, trong đó, nhiều hiện vật xuất hiện niên đại hàng nghìn năm. Hoàn toàn có thể kể tới những hiện vật tiêu biểu vượt trội như trống đồng Ngọc Lũ, trống đồng Hoàng Hạ, thạp đồng Đào Thịnh, mộ thuyền Việt Khê, chuông chùa Vân Bản… Những hiện vật này là “tiếng nói lịch sử”, minh chứng cho việc tồn tại và tăng trưởng của một dân tộc, một nước nhà xuất hiện chiều sâu văn hóa truyền thống; là nét tinh tuý và niềm tự hào của người Việt.
Trong tình trạng dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp và tác động trực tiếp tới việc thu hút khách hàng tham quan, bảo tàng đã tổ chức triển khai trưng bày triển lãm bằng hình thức trực tuyến với việc tương hỗ của công nghệ tiên tiến số. Tiến sĩ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử dân tộc vương quốc Việt Nam, cho biết thêm: “Nhu cầu thưởng thức văn hóa của công chúng ngày càng cao. Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã từng bước thay đổi, ứng dụng công nghệ trong trưng bày và giới thiệu trưng bày, làm tăng khả năng kết nối, tương tác cũng như cung cấp thông tin về kho tư liệu, hiện vật quý hiếm đang lưu giữ tại bảo tàng. Trong bối cảnh dịch Covid-19 ảnh hưởng đến việc tham quan, trải nghiệm của du khách, việc thay đổi góp phần đa dạng hóa các hoạt động để tạo ra những sản phẩm hấp dẫn, mang lại những trải nghiệm khác biệt, góp phần thu hút khách tham quan”.
Bài và ảnh: Hà Thành
