Sa
Pa, Lào Cai không chỉ có được nghe biết là một trung tâm du ngoạn nghỉ ngơi với
nhiệt độ độc đáo và khác biệt, phong cảnh tươi đẹp, mà còn phải là khu vực lưu giữ những
nét văn hóa truyền thống cổ xưa không được mày mò, đầy hoang sơ và bí mật.
Cách trung tâm thị trấn Sa Pa khoảng 7km về phía Đông Nam, bãi chạm
khắc đá cổ ở trong thung lũng Mường Hoa, xen lẫn trong những thửa ruộng
bậc thang của đồng bào các dân tộc thiểu số hai xã Hầu Thào và Tả Van.
Khu đá cổ xuất hiện tổng số trên 200 tảng đá
lớn nhỏ, với những hình chạm khắc không giống nhau như: những vạch track track,
hình vuông vắn, hình chữ nhật, hình người, hình ruộng bậc thang, nhà sàn và
kể cả dấu vết của chữ viết…
Tuy những nét chạm khắc vẫn rất là đơn
giản, nhưng việc giải thuật chúng lại đang tiếp tục thực sự là thử thách riêng với các
nhà phân tích. Người ta mới chỉ tưởng tượng rằng, mỗi phiến đá đều lưu
giữ một mẩu truyện về đời sống, sinh hoạt, văn hóa truyền thống của người cổ xưa và
cả toàn cầu tự nhiên xung quanh họ. Tháng 10/1994, bãi chạm khắc đá cổ Sa Pa
đã được Bộ VH,TTvàamp;DL công nhận là Di tích Lịch sử vẻ vang cấp Quốc gia. Khu
di tích đã được chú ý bảo tồn và xây dựng, trở thành một điểm thăm
quan thú vị riêng với khách nước ngoài trong nước và quốc tế.
Vết khắc trên các hòn đá tại bãi đá cổ Sa Pa.
Người dân địa phương vẫn quen gọi quần thể
bãi đá cổ Sa Pa là “thư viện trời”. Riêng với các nhà phân tích, đó là
một kho tàng văn hóa truyền thống cổ quý hiếm, rất cần được giữ gìn và giải thuật. Trong dịp
kỷ niệm 110 năm du ngoạn Sa Pa, dự kiến số lượng khách hàng du ngoạn đến thăm
quan, mày mò bãi đá cổ sẽ tăng đột biến. Do đó, ban vận hành di tích
huyện Sa Pa – đơn vị chức năng trực tiếp vận hành di tích đã xuất hiện sự sẵn sàng chuẩn bị cần
thiết, nhằm đáp ứng đón tiếp khách nước ngoài một cách chu đáo nhất, đồng thời
tránh những tác động xấu đi tới di tích văn hóa truyền thống này.
Khu du ngoạn Sa Pa đã trải qua 110 năm tạo ra và tăng trưởng, track Sa
Pa vẫn hàm chứa rất nhiều những điều bí mật, những nét hoang sơ, mà bãi đá
cổ này là 1 trong minh chứng nổi bật. Chính điều này, đồng thời sự độc đáo và khác biệt
của tự nhiên và nét xin xắn văn hóa truyền thống tộc người đã tạo ra thu hút mãnh liệt
của Sa Pa riêng với khách nước ngoài trong nước và quốc tế./.