Không giống với việc đô thị mới của không ít trung tâm du ngoạn khác trong toàn nước, Khu di tích Quốc gia quan trọng Tân Trào (Sơn Dương) vẫn giữ được vẻ hoang sơ, thơ mộng vốn xuất hiện. Cả quần thể di tích được bảo phủ bởi những cánh rừng nguyên sinh đại ngàn, cùng bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Tày khác biệt. Vấn đề đó giúp cho du ngoạn homestay ở Tân Lập – thôn ở “vùng lõi” của Khu di tích lịch sử, nằm ở dưới chân núi Hồng trở nên nở rộ, thú vị khách nước ngoài.
Tân Lập ngày ấy… lúc này
Những ngày tháng 5 lịch sử vẻ vang này, theo dấu chân Bác Hồ xa xưa, Shop chúng tôi trở về thôn Tân Lập. Nhìn qua bóng mát đa lịch sử vẻ vang, xuyên qua những cánh đồng lúa chín vàng, làng dân tộc Tày sống quần tụ dưới chân núi Hồng với những nếp nhà sàn lợp lá cọ truyền thống cuội nguồn hiện lên thật đẹp. Theo người lớn tuổi cao niên trong làng kể, Tân Lập trước kia mang tên là Kim Long, tức “Rồng vàng” với 23 nóc nhà. Câu ca xưa miêu tả rõ quang cảnh của làng: “Kim Long cảnh đẹp như tiên/Ai mà đến đó thì quên đường về”.
Trong tâm khảm của người Việt, cây đa, bến nước, sân đình là những thứ thân quen, thiêng liêng của văn hóa truyền thống làng xã Việt Nam. Dân gian thường nói “thần cây đa, ma cây gạo”. Tín ngưỡng thờ đa thần của người Tày, trong đó xuất hiện tục thờ thần cây được thể hiện rõ rệt ở Tân Lập. Ngoài giữ gìn cây đa Tân Trào tỏa bóng rất linh thiêng. Dân làng còn chọn đất tốt dựng đình Kim Long, nay là đình Tân Trào. Đình thờ Thành hoàng làng, hàng năm người dân trong làng vẫn đều đặn tổ chức triển khai Liên hoan tiệc tùng Cầu mùa, chơi tung còn với ước vọng của dân làng cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, nhà nhà no đủ, khỏe mạnh.
Dẫn Shop chúng tôi đi tham quan làng Tân Lập, Chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân xã Tân Trào Hoàng Cao Khải cho thấy thêm, làng lúc này xuất hiện 182 hộ với 802 nhân khẩu, hầu hết là đồng bào Tày. Năm 2005, Chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã phê duyệt xây dựng, bảo tồn làng Tân Lập thành Làng văn hóa truyền thống du ngoạn dân cư. Vì vậy, xã đã quyết liệt bảo tồn được 33 ngôi nhà sàn truyền thống cuội nguồn. Nhiều người trong thôn vẫn muốn làm nhà sàn, nhưng lúc này nguồn gỗ khan hiếm. Mới gần đây, trong thời gian xây dựng vùng quê mới, Tân Lập xuất hiện tổng số 20 ngôi nhà sàn được tương hỗ trên 2 tỷ việt nam đồng làm mới và thay thế sửa chữa theo phong cách bê tông cốt thép. Trong đó, xuất hiện 11 nhà sàn của người Tày được tương hỗ từ 100 đến 200 triệu đồng/nhà và 9 nhà được tương hỗ 32 triệu đồng/nhà.
Từ khi làng Tày bên dòng suối Khuôn Pén được “phục dựng”, diện mạo làng Tân Lập bề thế, bản sắc hẳn. Đường bê tông vùng quê được trải vào tận ngõ, tối “ánh sáng đường quê” được thắp lên. Sóng wifi hầu như nhà nào cũng sẽ có. Biết được áp dụng cái văn minh tiến bộ của công nghệ tiên tiến vào cuộc sống đời thường, track người dân làng Tân Lập luôn giữ gìn, phát huy tốt bản sắc văn hóa truyền thống của tôi.
Homestay – phía đi đã mở
Tân Trào “Trung tâm Thủ đô lâm thời, trái tim của cách mạng Việt Nam” đang phía tới trở thành trung tâm du ngoạn vương quốc. Lượng khách hàng về nguồn ngày một nhiều. Bà Nguyễn Thị Hồng Nhung, Phó Giám đốc Ban Quản lý Khu du ngoạn lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống và sinh vật cảnh Tân Trào nói, nếu năm 2010 Khu di tích lịch sử đón 350 nghìn lượt khách hàng, thì năm 2018 tăng thêm trên 750 nghìn lượt khách hàng. Trong đó, xuất hiện hàng nghìn lượt khách hàng đã ăn uống, lưu trú homestay tại làng Tân Lập. Đấy là điều kiện kèm theo thuận tiện cho du ngoạn homestay ở địa phương tăng trưởng.
Đến homestay nhà ông Trương Văn Vần, thôn Tân Lập, mái ấm gia đình đang đón 30 khách hàng của Tập đoàn lớn Masan ĐK ngủ homestay, với giá 50 nghìn/người/đêm. Nhiều khách nước ngoài tỏ ra yêu thích thú với kiểu ở dân giã này. Ông Vần bảo, mái ấm gia đình ông được tương hỗ 200 triệu đồng để làm nhà sàn bê tông giả gỗ. Sau khi làm xong, ông bàn với vợ con góp vốn đầu tư thêm chăn, màn, dự án công trình vệ sinh, dụng cụ nấu ăn để làm du ngoạn homestay. Lúc đầu làm rất kinh ngạc, chưa xuất hiện kinh nghiệm lâu năm. Được Tổng cục Du lịch Việt Nam, Sở Văn hóa truyền thống, Thể thao và Du lịch, Tổ chức triển khai Jica Nhật Bản, trường Cao đẳng Du lịch Thành Phố Hà Nội cử cán bộ tập huấn cách làm du ngoạn homestay cho những hộ, kinh nghiệm lâu năm làm du ngoạn của không ít hộ trở nên “vỡ” ra. Vừa qua, nhiều hộ trong thôn được mời đi tham quan các làng du ngoạn homestay vượt trội trong toàn nước. Qua chuyến du ngoạn trong thực tiễn này, tính chuyên nghiệp trong làm du ngoạn homestay ở Tân Lập được thổi lên một bước.
Người được cho là góp vốn đầu tư mạnh tay nhất cho du ngoạn homestay của Tân Lập là một hộ anh Hoàng Văn Nhiên. Ngoài bảo tồn một ngôi nhà sàn gỗ, anh còn làm thêm một ngôi nhà sàn bê tông cốt thép giả gỗ bề thế trị giá trên 1 tỷ việt nam đồng. Vừa phục vụ chỗ ngủ hạng tầm trung, mái ấm gia đình anh còn mở quán ăn ăn uống, phục vụ khoảng 200 – 300 khách hàng/ngày. Nhiều khách hàng ngủ tận nơi khác trong làng, nhưng lại yêu thích ăn uống tập trung chuyên sâu tận nơi anh cho tiện. Gặp ông Nguyễn Văn Nam, Trưởng đoàn Cựu chiến binh, Đoàn thanh niên Hải Dương về nguồn. Thời điểm hôm nay, đoàn của ông đặt gần 20 mâm cơm với gạo “kén” Tân Trào, rượu hai lần nếp, gà ta, xôi ngũ sắc, cá suối, trám kho thịt lợn, rau rừng, bi chuối nộm tại quán anh Nhiên. Buổi tối, đoàn khách hàng đặt thêm nồi cháo lươn, rồi đốt lửa trại, giao lưu cùng đội văn nghệ của thôn. Giữa đất trời Tân Lập, cả đoàn ai cũng phấn chấn, thư giãn giữa khung cảnh núi rừng Việt Bắc.
Triển vọng du ngoạn homestay ở Tân Lập còn rất rộng lớn. Chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân xã Hoàng Cao Khải nhận định rằng, trong thôn xuất hiện nhiều địa danh vượt trội như: Lán Nà Nưa, Đình Tân Trào, Cây đa Tân Trào, nhà tại của người lớn tuổi Nguyễn Tiến Sự, Hoàng Trung Dân… Trong tháng 5 này, Trung ương phối phù hợp với tỉnh làm lễ khởi công dự án công trình Nhà lưu niệm các bậc tiền bối ở Tân Trào tại thôn Tân Lập. Đấy là dự án công trình trọng điểm xuất hiện ý nghĩa thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta, địa điểm đỏ tham quan thú vị của khách nước ngoài. Vì vậy, Đảng ủy, Ủy Ban Nhân Dân xã đã lãnh đạo, khuyến nghị, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện nhất cho thôn Tân Lập tăng trưởng du ngoạn homestay. Trong đó, chú ý giữ gìn kiến trúc nhà sàn, phong tục, tập quán, nét xin xắn văn hóa truyền thống, trang phục, ngôn từ, siêu thị nhà hàng, âm nhạc, tín ngưỡng của đồng bào Tày.
Tân Lập đã kết đủ những yếu tố để trở thành làng homestay rực rỡ. Kề bên một “kho di sản” to lớn, thôn còn tồn tại bản sắc của đồng bào Tày, phong cảnh tự nhiên tươi đẹp. Tuy nhiên, để trở nên thu hút khách nước ngoài, các hộ phải đoàn kết, tự nâng lên quality phục vụ, xuất hiện cách làm chuyên nghiệp, sáng tạo. Đặc trưng là luôn giữ được bản sắc. Đó là yếu tố “sống còn” của không ít làng homestay trong thời kỳ hội nhập./.
