Chùa Non Nước mang tên chữ Hán là Sóc Thiên Vương Thiền Tự, trực thuộc quần thể Khu di tích lịch sử Đền Sóc ở độ cao hơn nữa 110 m so với chân núi. Chùa nằm tại chính giữa dãy nũi hình vòng cung, tựa như người ngồi trên chiếc ngai, phía nhìn xuống vùng hồ nước trong xanh và những xóm làng trù phú của xã Phù Linh.
Tục truyền, sau thời điểm dẹp giặc Ân, trên đường về núi Sóc, Thánh Gióng đã dừng chân tại đây và xuống tắm ở hồ Tây. Khi lên đường, Thánh Gióng để quên cái roi sắt bị gãy trong chiến trận. Nhân đó, người dân lập đền thờ. Ngôi chùa được lập từ lâu. Tài liệu của chùa cho biết thêm, theo sách Thiền Uyển Tập Anh và sách Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, vị Thiền sư trụ trì chùa là Ngô Chân Lưu thuộc Thiền phái Vô Ngôn Thông đời thứ 4. Năm 971, Ngài được vua Đinh Tiên Hoàng phong hiệu Khuông Việt Đại Sư. Đến cuối đời Lý, chùa xuất hiện hai vị cao tăng trụ trì là Thiền sư Trường Nguyên và Thiền sư Nguyện Học thuộc Thiền phái Vô Ngôn Thông đời thứ 10. Trải qua nhiều biến cố, thăng trầm của lịch sử vẻ vang và tự nhiên tàn phá, Sóc Thiên Vương Thiền Tự đã biết thành chôn vùi trọn vẹn.
Sau khi nền chùa cũ được tìm thấy, năm 2000, Ủy Ban Nhân Dân thành phố TP. hà Nội đã cho xây dựng lại ngôi chùa bằng tiền quyên góp của không ít tăng ni, phật tử. Chùa được xây dựng lại trên sườn núi Non, phía Nam núi Nhà Bia trên nền đất chùa cũ từ thời Tiền Lê, theo phong cách kiến trúc chùa cổ 7 gian 2 trái, trang trí những hoạ tiết hoa văn cũng theo nguyên mẫu của thời Tiền Lê. Tòa chính điện xuất hiện diện tích quy hoạnh 260 mét vuông, cao 14m. Điểm quan trọng đặc biệt là trong chùa xuất hiện pho tượng đức Phật Thích Ca đúc bằng đồng đúc lớn số 1 việt nam lúc bấy giờ. Bảo tượng được triển khai trong vòng 18 tháng với trọng lượng 20 tấn đồng đỏ đúc liền khối, đài sen cũng bằng đồng đúc đúc liền khối với trọng lượng 10 tấn. Tượng xuất hiện độ cao 5,3m; đài sen cao 1,35m; bệ đá cao 1,75m. Nếu tính cả bệ đá thì Đại tượng xuất hiện độ cao 8,4m. Trong chính điện còn tồn tại tới 80 cột lim xuất hiện chiều dài khoảng 13m, đường kính mỗi cây khoảng 35cm. Đó cũng là ngôi chùa xuất hiện số cột gỗ lim trong chính điện nhiều nhất việt nam.
Theo thuyết phong thuỷ, chùa Non Nước được dựng trên thế lengthy chầu hổ phục. Bức tượng phật Phật Tổ và chùa Non Nước được đặt trong thế vòng cung, Đức Phật ngự trên ngai tựa lưng vào núi, xuất hiện 9 ngọn núi lớn nhỏ chầu vào: Núi Đồng Sóc, núi Đá Đen (trên núi xuất hiện đến hàng trăm phiến đá lớn nhỏ như là từng đàn trâu, voi nằm phủ phục), núi Voi Phục, núi Mũi Cày, núi Vẩy Rồng, núi Đá Chồng (theo truyền thuyết Thánh Gióng sau thời điểm dẹp giặc xong cởi áo giáp bái biệt quê mẹ bay về trời, tấm áo giáp đã hoá thạch tạo thành những tảng đá lớn nhỏ lớp lớp chồng lên nhau).
Nhờ xuất hiện không khí trong lành, yên tĩnh và thanh tịnh tại chùa sẽ hỗ trợ bất kì ai tới với Quan Âm Các cũng xóa tan đi mọi lo âu, mệt nhọc nhọc của cuộc sống thường ngày. Không chỉ nhờ cảnh vật xu đi muộn phiền mà quý vị cũng xuất hiện thể nói rằng những tâm sự, nỗi lòng mình đồng thời các Sư Thầy ở đây để vơi đi nỗi buồn.
Đến thăm chùa Non Nước, tất cả chúng ta sẽ tiến hành tận hưởng trọn không khí trong lành, yên tĩnh và thanh tịnh, bao mệt nhọc mỏi của cuộc sống thường ngày đời thường bỗng chốc tan biến. Tâm hồn như hòa vào cảnh sắc tự nhiên ở đây. Đến đây, không chỉ là xuất hiện chùa Non Nước, trong quần thể Khu di tích lịch sử Đền Sóc, tất cả chúng ta còn rất có thể thăm tượng đài Thánh Gióng trên đỉnh ngọn núi với độ cao 297m so với chân núi và Học viện chuyên nghành Phật giáo Việt Nam. Đây đều là những công trình xây dựng kiến trúc thẩm mỹ hoành tráng, rất dị, cảnh sắc tự nhiên tươi đẹp ngày càng trở nên thu hút phần đông khách hàng thập phương đến hành hương, vãn cảnh./.
