Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bến Tre phát hành Quyết định số 2797/QĐ-Ủy Ban Nhân Dân ngày 29-10-2020 xếp hạng đình Hương Mỹ, xã Hương Mỹ, huyện Mỏ Cày Nam là di tích cấp tỉnh thuộc mô hình kiến trúc nghệ thuật và thẩm mỹ gắn với tín ngưỡng dân gian.
Trước mặt đình Hương Mỹ.
Đình Hương Mỹ được xây dựng nhiều năm của huyện Mỏ Cày (nay là Mỏ Cày Nam), tỉnh Bến Tre. Năm 1874, thôn Hương Mỹ được xây dựng trên hạ tầng tách ấp Tân Thạnh và ấp Tân Mỹ của thôn Tân Hương để xây dựng, do hai ông Lê Văn Tồn và Phạm Văn Định đề xuất kiến nghị. Sau đó, để sở hữu nơi sinh hoạt và thờ cúng thần Thành Hoàng Bổn Cảnh, nhân dân mới họp lại lập đình.
Đình mở màn được xây dựng từ thời điểm năm 1874, bằng cây xanh đơn sơ ở gần vàm Mương Choại. Theo truyền tụng, ngày tế trời đất để khánh thành đình thì khi đánh trống, dùi bị gãy. Cho là vấn đề chẳng lành, nhân dân trong làng thống nhất dời xung quanh vị trí xây dựng đình đến vị trí hiện tại cho tới ngày ngày hôm nay.
Đến năm Đinh Sửu (1877), người Pháp cho đắp con lộ từ Mỏ Cày đi Thạnh Phú. Cuộc sống nhân dân xung quanh vùng trở nên khấm khá, hai ông Lê Văn Tồn và Phạm Văn Định vận động dân làng mở mang đường sá, khai khẩn đất đai, trùng tu đình làng… Sau đó, được nhân dân tin tưởng, bầu ông Lê Văn Tồn làm Hương Cả, Phạm Văn Định làm Hương Chủ. Đến năm Canh Thìn (1880), hai ông góp sức với Ban Khánh tiết đình Hương Mỹ làm Chánh bái và Phó bái đến năm 1888. Khi hai ông mất đi, dân làng tưởng nhớ công lao to lớn mà ứng dụng thờ ở đình Hương Mỹ. Ông Lê Văn Tồn được suy tôn là Tiền hiền, ông Phạm Văn Định được suy tôn là Hậu hiền. Đình đã trải qua nhiều lần tôn tạo, lần gần nhất là năm 1993.
Đình Hương Mỹ là một ngôi đình còn tương đối nguyên vẹn kiến trúc cổ. Các hoành phi, câu đối bằng chữ Hán của đình rất có mức giá trị về mặt lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống, kiến trúc… Ngoài ra, các trang trí trên nóc đình như: Song lengthy chầu nhật, ngư hóa lengthy… đồng thời các trang trí trên hoành phi, liễn áp cột như: Tứ linh, tứ quý, hoa mẫu đơn, hoa cúc, dây nho…rất có mức giá trị về kiến trúc và nghệ thuật và thẩm mỹ. Việc công nhận di tích tạo điều kiện kèm theo cho việc bảo tồn, tôn tạo, phát huy lợi ích di tích để giáo dục cho những thế hệ ngày hôm nay, tương lai và cũng nhằm ca tụng, tôn vinh các bậc tiền nhân đã xuất hiện công khai minh bạch khẩn vùng đất này…
Tính đến nay, tỉnh Bến Tre xuất hiện 2 di tích Quốc gia quan trọng, 16 di tích cấp Quốc gia và 56 di tích cấp tỉnh.
Tin, ảnh: Trần Hoàng Huấn
