Bình Tân và Bình Thanh (huyện Bình Sơn) từ lâu đã tồn tại ngọn núi Thình Thình và ngôi chùa trăm tuổi cùng tên, nổi tiếng trong vùng bởi sự rất linh thiêng và độc đáo và khác biệt.
Tam quan chùa Thình Thình.
Còn mãi dấu thời hạn
“Núi Thình Thình, chùa cũng Thình Thình/ Ai đi lên đó cho mình hỏi thăm/ Vì đâu nên tiếng nên tăm/ Để cho mảnh đất ngàn năm thình thình”. Đó là câu ca dao mà người dân xứ Quảng nằm lòng, để nhắc về đỉnh núi và ngôi chùa kỳ lạ.
Để đến được núi Thình Thình xuất hiện hai tuyến phố chính, hoặc đi từ trung tâm thành phố Quảng Ngãi, xuôi theo bờ bắc sông Trà, đến chợ Sa rẽ trái về phía Thành cổ Châu Sa, males theo những cánh đồng lúa, núi đồi nhấp nhô thuộc xã Bình Tân (huyện Bình Sơn) và các xã Tịnh Châu, Tịnh Long (thành phố Quảng Ngãi); hoặc theo quốc lộ 1A đi về hướng phía bắc, đến cuối địa phận xã Tịnh Phong (huyện Sơn Tịnh) rẽ phải khoảng 10km sẽ khởi đầu tuyến đường lên núi để tới chùa Thình Thình.
Tọa lạc trên đỉnh núi cao 168m so với mực nước biển, trong khuôn viên 500m2, chùa Thình Thình (tên chữ là Viên Giác Thanh Sơn) trọn vẹn tách biệt với trái đất bên phía ngoài. Ngôi chùa do thiền sư Diệu Quang (1891 – 1952) – Đệ lục Tổ sư của Tổ đình Sắc tứ Thiên Ấn khởi dựng năm 1920. Chùa nằm đơn độc trên đỉnh núi Thình Thình, được bảo phủ bởi rừng cây xanh tốt.
Một thế kỷ đã trôi qua nhưng chùa Thình Thình vẫn giữ được vẻ cổ kính dù đã được trùng tu nhiều lần. Không gian chùa luôn yên tĩnh. Trước kia không mấy người lui tới bởi đường lên xung quanh co, khúc khuỷu, nhiều đoạn dốc đổ thẳng xuống, rất khó đi. Chỉ những ngày sóc vọng, người ta mới lên chùa dâng hương, lễ Phật. Đến đời trụ trì thứ năm, sư thầy Thích Đồng Lộc đã lôi kéo các phật tử quyên góp, mở rộng đường để việc lưu thông đơn giản và dễ dàng, thuận tiện hơn.
Khách thập phương đến tham quan, vãng cảnh chùa Thình Thình không những được tận mắt thấy quang cảnh, kiến trúc của một dự án công trình tôn giáo cổ kính vẫn sừng sững trước việc hủy hoại của thời hạn và chiến tranh, mà còn phải được tìm hiểu về lịch sử dân tộc hào hùng qua 2 cuộc kháng mặt trận kỳ của dân tộc Việt Nam.
Nguồn gốc tên gọi Thình Thình
Tương truyền: Xưa xuất hiện vị thiền sư lập am tu hành trên núi Thình Thình. Sau hơn 10 năm nhập định, vị Thiền sư này chứng quả và phát nguyện, khi viên tịch không phải nhập tháp mà chôn vào lòng núi. Ngài dùng thần thông diệu pháp để phát hiện thấy kẻ dữ, người hiền. Nếu là người hiền lương, khi họ lên núi, bước đến đâu thì lòng núi sẽ phát ra âm thanh êm ả. Nếu là người dữ thì từng bước chân sẽ phát ra âm thanh “ình ình” như tiếng gầm gừ của loài ác thú. Về sau, tiếng “ình ình” được người dân chuyển thành “thình thình”.
Theo một vài phân tích, vào vào cuối thế kỷ XIX, sở dĩ trên núi xuất hiện âm thanh ấy là vì ở đây được kết cấu từ đá ong, xuất hiện nhiều lỗ hổng. Qua nhiều năm, thời kỳ mưa và rửa trôi khiến cho đất đằm xuống và xuất hiện hiện tượng này. Ngày nay, hiện tượng này chỉ với xuất hiện ở một vài nơi trong chùa.
Ngoài mẩu chuyện trên, người dân ở đây còn lưu truyền những mẩu chuyện khác về sự việc rất linh thiêng của ngôi chùa. Trong đó, mỗi mẩu chuyện, trường hợp đều phía nhân sự tới việc thiện, bảo vệ gìn giữ môi trường tự nhiên sống và các loài vật sống tại đây. Ví như, chỉ hái rau quả, chặt củi thì mọi việc ra mắt rất là thông thường, nhưng nếu phá hoại, săn bắn hoặc làm những việc không tốt thì dù nỗ lực đến mấy, việc cũng không thành.
Từ lưng chừng núi Thình Thình nhìn xuống, phong cảnh non nước ở đây vô cùng thơ mộng, với nhiều điểm dừng chân tuyệt vời cho khách nước ngoài thưởng ngoạn. “Đăng sơn lãm thủy”, từ núi Thình Thình phóng tầm mắt về phía đông, khách nước ngoài sẽ thấy những đám mây trắng bồng bềnh như bông trôi lững lờ trên nền trời xanh thẳm. Xa xa, mũi Ba Làng An vươn mình ra nằm nghe sóng vỗ, thấp thoáng bóng hình những đoàn tàu, và “viên ngọc” Lý Sơn nhỏ bé mà kiên cường giữa biển khơi rộng lớn. Đứng trên đỉnh núi Thình Thình, khách nước ngoài rất có thể thu gọn vào tầm mắt thương hiệu thành phố Quảng Ngãi đang trên đà tăng trưởng, tiến bộ và tràn trề sức sống…
Bài và ảnh: Nguyễn Nhật Thanh
