Nấm Dẩn nổi tiếng với những danh thắng như đèo Gió – thác Tiên và Bãi đá cổ với những hoa văn kỳ bí gắn với đời sống lịch sử dân tộc của người dân tộc Nùng trên đất Xín Mần. Hoàn toàn có thể coi đây như trung tâm sinh sống của người Nùng cổ với những vết tích ngàn năm và lợi ích văn hóa truyền thống dân tộc Nùng được lưu giữ khá không hề thiếu trong từng thôn, bản.
Bãi đá cổ Nấm Dẩn với những hoa văn kỳ lạ gắn với đời sống người Nùng.
Ở Nấm Dẩn, người Nùng sinh sống từ lâu lăm, lúc bấy giờ xuất hiện hơn 3.000 khẩu. Tại đây, trang phục, nếp sinh hoạt, kiến trúc, phong tục văn hóa truyền thống của người Nùng đang rất được truyền từ đời này sang đời khác. Hai bên bờ suối Nậm Khoòng là những nếp nhà sàn đơn sơ xen lẫn với ruộng bậc thang và đá, những phiến đá lớn xuất hiện chứa những hoa văn, kí tự kỳ lạ. Bãi đá cổ Nấm Dẩn là một di tích khảo cổ quan trọng đặc biệt trên vùng núi phía Tây Hà Giang. Với quần thể những phiến đá cổ được xác lập niên đại từ thời tiền sử, mang nhiều lợi ích quý báu để mày mò về dân tộc Nùng ở Xín Mần nói riêng và Hà Giang nói cộng đồng. Men theo con suối trong vắt, Shop chúng tôi tìm về phiến đá đựng nhiều hình khắc hoa văn cổ nhất. Phiến đá hình mai rùa hiện ra bên những ngôi nhà sàn không biết đá xuất hiện từ lúc nào nhưng điều thu hút nhất là lúc quan sát thật gần sẽ thấy những kí tự trên đá được chạm khắc với ý đồ và quan trọng đặc biệt khó giải thuật. Giống như một cuốn sách cổ, trên phiến đá hình mai rùa là cả một mạng lưới hệ thống mật mã bí mật mà người xưa để lại. Với những hoa văn, hình vẽ mô phỏng mặt trời, hình người và hình ruộng bậc thang… tuổi đời ngàn năm tựa như bức họa đồ đồ ghi lại đời sống của người dân nơi núi rừng.
Tín ngưỡng gắn với tự nhiên là một đặc trưng của người Nùng, với họ rừng, đá và sông suối đều phải sở hữu sự rất linh, cần sự tôn thờ. Vẫn tồn tại nhiều bí mật cần giải đáp từ các hoa văn trên những phiến đá cổ nhưng nhiều năng lực các hình vẽ đó gắn với tín ngưỡng thờ thần mặt trời, thờ thần đá và văn minh lúa nước của người Nùng ở đây.
Mạch nguồn văn hóa truyền thống là một phần tạo nên sự bản sắc của một dân tộc, người Nùng U ở Nấm Dẩn vẫn còn đó những lợi ích nguyên vẹn về phong tục, tập quán. Với những Lễ cúng rừng, cúng thần nước, thần đá và kho tàng văn học đồ sộ, văn hóa truyền thống dân gian rực rỡ mang âm tận hưởng núi rừng được gìn giữ và truyền lại theo thời hạn. Phát huy lợi ích truyền thống lịch sử, chính quyền trực thuộc địa phương đã khảo sát và bảo vệ các lợi ích văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc còn lưu lại ở Nấm Dẩn. Ban Quản lý di tích đã xây dựng hồ sơ về Bãi đá cổ Nấm Dẩn để bảo vệ lợi ích quý báu của di tích này; phát huy lợi ích ứng dụng tăng trưởng du ngoạn. Xây dựng làng nghề dệt might truyền thống lịch sử của phụ nữ Nùng thành thành phầm sản phẩm & hàng hóa.
Là địa danh xuất hiện nhiều tiềm năng tăng trưởng du ngoạn, nhiệt độ trong lành, văn hóa truyền thống địa phương rực rỡ và xuất hiện những danh thắng nổi tiếng như: Thác Tiên – đèo Gió, Bãi đá cổ và mạng lưới hệ thống ruộng bậc thang rộng lớn hợp lý với tự nhiên đủ sức để Nấm Dẩn trở thành một khu vực thu hút khách nước ngoài đến mày mò./.
Bài, ảnh: Trọng Toan
