Nhà thờ gỗ ở thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum là một công trình xây dựng kiến trúc độc đáo và khác biệt, đậm màu của dân tộc Ba Na Tây Nguyên. Gần một trăm năm tuổi, ngôi nhà thờ cổ kính vẫn vững chãi. Trong làn sương sớm hay ánh trăng huyền ảo của đêm, đứng trước ngôi nhà thờ gỗ người ta xuất hiện xúc cảm đang đắm trong khu vực huyền hoặc của nhiều thế kỷ trước.
Nhà thờ gỗ là tên thường gọi của người Kon Tum cho nhà thờ Chánh tòa, tọa lạc ngay trung tâm thành phố. Tên gọi ấy xuất phát từ vật tư chính làm ra ngôi nhà thờ. Hiện diện trên mọi liên quan kiến trúc ở trong nhà thờ là màu gỗ nâu đen. Với tháp chuông cao vút, mái nhọn, khung cửa hình vòm và hàng cột to tròn, ngôi giáo đường mang đặc trưng kiến trúc Roman. Nhà thờ được xây dựng trên cao nguyên đất đỏ, nhưng kiến trúc Roman phương Tây trở thành hài hòa và hợp lý với phương Đông bởi hoa văn trang trí, điêu khắc trên gỗ mang dáng dấp của văn hóa truyền thống địa phương.
Khi đặt chân lên rất cao nguyên này, người Pháp đã mang theo tín ngưỡng của mình. Khi xây dựng nhà thờ, các vị linh mục thời này đã thông minh đưa kiến trúc Roman hòa vào kiến trúc nhà sàn Ba Na để tạo một khu vực thân thiện, thân mật với người dân địa phương. Cung thánh đường được khởi công vào năm 1913 và phải mất 5 năm với việc lao động cần mẫn của rất nhiều nghệ nhân miền Trung và miền Bắc, công trình xây dựng mới triển khai xong. Đến nay nhà thờ gỗ trở thành điểm đến lựa chọn của khách nước ngoài khắp nơi khi lên miền đất cao nguyên Kon Tum.
Nhìn từ xa, khách nước ngoài đã thấy rõ nhà thờ gỗ màu nâu đen. Đứng trước cổng, khách hàng không khỏi rất bất ngờ với vẻ đẹp dung dị mà sang trọng ở trong nhà thờ. Từ cột kèo đến nóc nhọn của giáo đường và tháp chuông cao vút đều được làm bằng gỗ. Điểm xuyết trên đó là những hoa văn mang sắc màu Tây Nguyên, tạo điểm nổi bật. Bên trong nhà thờ là mái vòm cong vút cao lồng lộng. Dọc hai bên là những hàng cột làm từ gỗ cà chit đen tròn, thẳng tắp. Liên kết với những cột là những vòm gỗ. Lồng vào trong những khối gỗ là những tấm kính màu, mô tả thương hiệu trong Kinh Thánh và cũng là nơi lấy năng lượng cho phía trong. Nắng soi qua kính tạo những màu vẻ đẹp như bức tranh được đóng khung gỗ quý treo trên xà nhà.
Dự án công trình gỗ vẫn tại vị giữa cái nắng, cái gió của cao nguyên này suốt trong gần một thế kỷ qua. Nếu như nhiều liên quan làm được làm bằng gỗ thì tường và mái nhà thờ lại là đất sét và rơm đắp nên. Đất trộn rơm bện lại thành khối và đắp lên nhau tạo thành bức tường vững chãi, liên kết với cột kèo gỗ tạo thành mô-típ kiến trúc độc đáo và khác biệt. Tham quan nhà thờ gỗ, nhiều kỹ sư kiến trúc đều xác minh tính bền vững và kiên cố của kiến trúc và nể phục sự tài hoa của nghệ nhân trong việc xây dựng công trình xây dựng này. Gỗ được khai thác từ rừng và đục đẽo, liên kết nhau bằng mộng, không đinh hay thứ gì kết dính. Đặc biệt quan trọng là việc pha trộn tôn vinh lẫn nhau của hai nét văn hóa truyền thống kiến trúc vốn khác nhau làm ra một công trình xây dựng xuất hiện tính thẩm mỹ và làm đẹp cao.
Những mỗi sáng sớm lúc còn sương mờ hay đêm trăng là những thời khắc ngắm nhà thờ đẹp tuyệt vời nhất. Năng lượng đèn ở trong nhà thờ hắt ra những ô cửa tạo một xúc cảm huyền hoặc. Sau cung thánh đường là dãy nhà gần giống như là nhà sàn Ba Na được làm từ gỗ. Đó là nơi sinh hoạt của rất nhiều vị linh mục, nữ tu. Đặc biệt quan trọng, ngôi nhà thờ này còn là một nơi nuôi dạy những đứa trẻ mồ côi và nghề dệt thổ cẩm truyền thống lâu đời vẫn còn đó lưu giữ tại đây.
Dù lần trước tiên hay nhiều lần đến phố núi Kon Tum, hầu hết khách nước ngoài đều ghé lại nhà thờ gỗ này để chiêm ngưỡng và ngắm nhìn./.
